Talat Darvinoglu to jeden z najbardziej tajemniczych twórców młodego pokolenia. Tak naprawdę nikt nie wie, jak się nazywa, a postaci, które fotografuje, najczęściej pozbawione są twarzy. Co sprawia, że surrealistyczny świat Talata jest tak pociągający i czemu służą jego niepowtarzalne środki artystycznego wyrazu? Zapraszamy w fantastyczną podróż w odcieniach sepii.

Świat według Talata

Talat Darvinoglu to artysta młodego pokolenia. Urodził się w Mysłowicach na Górnym Śląsku w 1988 roku, ale na swoim koncie ma już wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych, w tym w Nowym Jorku.

Nikt nie wie, jak naprawdę się nazywa – jego pseudonim zainspirowany został postacią z jednej z książek tureckiego pisarza Orhana Pamuka. Talat zajmuje się fotografią, a cechą charakterystyczną jego twórczości są surrealistyczny klimat zaczerpnięty rodem z płócien Rene Magritte’a. Stonowana kolorystyka z dominacją czerni i sepii, oszczędność środków wyrazu, a przy tym niezwykły symbolizm każdego wykorzystanego w kadrze gestu – to niepowtarzalne połączenie sprawia, że obok prac śląskiego artysty trudno przejść obojętnie.

Między snem a jawą

Talat Darvinoglu ukrywa się za wymyśloną postacią, a bohaterów swoich prac pozbawia twarzy. W jego klimatycznych kadrach pojawiają się osoby bez głów albo szczelnie zamaskowane. Czemu służy taki środek wyrazu? Z jednej strony potęguje wrażenie niepokoju, z drugiej sprawia, że z każdą z postaci można się bez trudu zidentyfikować. „Telefonistka II” przypomina niepokojące monidło z rozrywkowego miasteczka strachu – kobieta ze zdjęcia mogłaby być każdym z nas, wystarczyłoby w miejsce jej twarzy wyobrazić sobie własną.

Podobnie działa na odbiorcę praca „Rozstanie” , w której bohaterowie pozbawieni twarzy zyskują niepokojącą uniwersalność. Zdecydowanie bardziej dramatyczna jest „Klaustrofobia” z zabandażowaną istotą, która pod warstwami materiału traci osobowościowe cechy.

„Paramnezja” to z kolei fotografia, której sam tytuł sugeruje interpretację: zaburzenie to polega na zniekształceniu wspomnień lub istnieniu luk w pamięci, wypełnianych konfabulacjami. Czy idąc tym tropem można wyobrazić sobie, że praca Talata Darvinoglu to nasza rodzinna pamiątka? W kontakcie z tymi dziełami wszystko jest możliwe.

Od kiedy w datowanych na 30-23 w. p.n.e. „Pieśniach” Horacy wyznał „non omnis moriar”, czyli „nie wszystek umrę”, bo „będę żył w swoich dziełach”, nic się nie zmieniło. Dla tworzących dziś artystów sztuka też jest sposobem na nieśmiertelność, pozostawienie po sobie znaczącego śladu. W jaki sposób młodzi twórcy podchodzą do tego zagadnienia? Przekonajmy się na podstawie prac z kolekcji Gallery Store.

Kto się boi śmierci?

W dzisiejszych czasach publiczna dyskusja na podniosłe tematy często wypierana jest przez rozmowy o problemach dnia codziennego – krótkie komunikaty, nie znaczące zbyt wiele, tak zwane „small talks”, czyli towarzyskie, niezobowiązujące dialogi. Nie zmienia to jednak faktu, że każda jednostka przeżywa własne rozterki, lęki, wahania. Widać to wyraźnie na przykładzie prac młodych artystów, których powaga często nie jest współmierna z tym, co myślimy o kondycji nowoczesnego społeczeństwa. Twórcy dziś, podobnie jak w czasach Horacego, zadają retoryczne pytania o sens życia i odnajdują w sztuce metodą na pozostawienie po sobie wartościowej spuścizny.

Koło życia i śmierci

Wieczność i przemijanie to tematy, z którymi chętnie mierzą się młodzi twórcy. Sztuka jest dla nich jednym z najlepszych sposobów na oswojenie tego, czego się boją najbardziej. Tę zasadę można odwrócić – odbiorca dzieła może odnaleźć w nim pretekst do refleksji, a nawet zmiany sposobu myślenia. Fotografia Piotra Kosińskiego „Umartwienie” to emocjonujący portret starszej kobiety, która skrywa zrozpaczoną twarz w dłoniach. Wyeksponowana w przestrzeni mieszkalnej może subtelnie przypominać, że nie wszystko jest wieczne i skłaniać do refleksji. Z kolei fotografia „Paramnezja” autorstwa Talata Darvinoglu dotyczy zagadnienia tajemniczej przypadłości, polegającej na zniekształcaniu wspomnień bądź pojawianiu się luk w pamięci, które wypełniane zostają przez ludzki umysł konfabulacjami. Ta wyjątkowa praca uzmysławia, jak wiele z tego, co wydaje nam się prawdą, jest jedynie wytworem naszej zawodnej pamięci.

Ja, artysta

Ciekawym sposobem artystów na zachowanie pamięci o sobie, a przy okazji analizę własnej cielesności, stanu emocjonalnego jest autoportret. Takie prace, jak akryl Małgorzaty Łodygowskiej „Wiadomość_autoportret”, olej „Autoportret” Roberta Krążlaka czy „Kiedyś byłam Różą 2” Marioli Świgulskiej pozwalają zatrzymać życie na płótnie, przypatrzeć mu się z dystansu, być może przy okazji podejmując decyzję o zmianie. Kupując takie prace inwestujemy nie tylko w wartościową sztukę, ale przede wszystkim w cząstkę cudzej historii i sposób widzenia świata artysty, który może wpłynąć również na nas.

Czy obrazy, rzeźby, grafiki albo prace video są dobrym pomysłem na lokatę gotówki? Sprawdzamy, w jakie dzieła warto zainwestować, na co przy okazji zwrócić uwagę i jakich błędów się wystrzegać.

Malarstwo jak lokata

W dobie nieprzewidywalnych warunków ekonomicznych inwestowanie w waluty, akcje giełdowe, a nawet złoto to nie zawsze pewna korzyść. Coraz popularniejsze, od jakiegoś czasu, są inwestycje alternatywne: w dobre roczniki wina, stare samochody czy wreszcie dzieła sztuki. Jeśli dopisze nam szczęście, albo intuicja, z czasem zyskują na wartości. Wiedzą o tym najlepiej ci, którzy dawno temu wydali nieco gotówki na prace dobrze zapowiadających się studentów Akademii Sztuk Pięknych, którzy dziś wystawiają się w najlepszych światowych galeriach i sprzedają swoją twórczość za poważne sumy. Tak jak w przypadku każdej innej formy inwestowania, również w przypadku sztuki nikt nie może jednak zagwarantować pomnożenia majątku w przyszłości. Na co zwrócić uwagę podczas zakupów ?

Jak kupować sztukę?

Zanim w ogóle stwierdzimy, że inwestycja oszczędności w dzieła sztuki to zajęcie odpowiednie jedynie dla marszandów z prawdziwego zdarzenia lub dla osób o artystycznym wykształceniu, warto zaznaczyć jedno. Sztukę może kupować każdy, nawet zupełnie się na niej nie znając. Możemy z powodzeniem kierować się własnym gustem i przeczuciem, wybierając takie prace, jakie najbardziej do nas przemawiają – tylko w ten sposób będziemy szczerze zadowoleni z zakupu. Drugą istotną kwestią jest wybór rokującego twórcy, którego kolejne prawdopodobne sukcesy w przyszłości zwiększą wartość zakupionej przez nas pracy.

W tym celu można chociażby „prześwietlić” sylwetki artystów w specjalnie dedykowanej im zakładce na portalu Gallery Store przekonując się, ile wystaw ma za sobą interesująca nas osoba i jakie jest jej doświadczenie na polu sztuki. To zasadnicza różnica między kupowaniem obrazu czy grafiki dla własnej przyjemności czy dlatego, że pasuje do wystroju wnętrza, a inwestowaniem gotówki, która być może zwróci się w przyszłości z nawiązką.

Na jakie dzieła postawić?

Obrazy nie muszą jednak zyskiwać wyłącznie na wartości materialnej. Inwestycję można też potraktować w symboliczny sposób, kupując prace, które będą prezentowały się równie efektownie teraz, na ścianach wynajmowanego mieszkania, jak i później, w 100-metrowym domu.Biorąc pod uwagę ten aspekt, warto zwrócić szczególną uwagę na dzieła ponadczasowe. Realistyczny pejzaż Joanny Jeżewskiej-Desperak „Zapiski z podróży. Nad dachami Dubrownika”  czy szczegółowo opracowana martwa natura Mariusza Kitowskiego zatytułowana „Oversized 9”  to najlepsze przykłady. Ostateczna decyzja zależy jednak od tego, co sam pragniesz mieć w swojej kolekcji.