Czy nadając swojej wystawie tytuł „domatorka” Patrycja Orzechowska podaje nam kierunek interpretacji? Czy wręcz przeciwnie, celowo używa jego angielskiego odpowiednika „homebody”, żeby pozwolić nam zanalizować go inaczej?
„Home” to przecież po prosu dom a „body” to ciało.
Właśnie cielesność / struktura jest motywem wiążącym wszystkie prezentowane na wystawie prace. Posługując się rożnymi mediami artystka przekracza granice dwuwymiarowość i nie rezygnując z jej ulubionych technik: fotografii i kolażu wprowadza je w trójwymiarowe instalacje. Przestrzeń galerii przemienia we wnętrze, które wprawdzie użytymi elementami nawiązuje do przestrzeni mieszkalnej, jednak raczej ją nakreśla niż wypełnia. Strukturę rysunku odnajdujemy w każdym z elementów tworzących wystawę: w szkieletach abażurów, w konstrukcji ściany zbudowanej z pudełek po fajerwerkach, w układzie postaci i przedmiotów na fotografiach czy w kolażach z serii „Kinderturnen”.
„Kinderturnen” to seria prac wykonanych ze zdjęć pochodzących ze znalezionego podręcznika „Gimnastyka dziecięcej. Zbiór ćwiczeń w fotografiach, ilustrujący zastosowanie przyrządów i przyborów gimnastycznych w przedszkolu”, wydanego w 1959 roku, a w oryginale noszącego właśnie tytuł „Kinderturnen”. Wycięte zdjęcia dzieci (nota bene modelami były dzieci niemieckiego sierocińca) w rozmaitych gimnastycznych pozycjach artystka umieszcza w wykreowanych przestrzeniach. Układa je, multiplikuje, kompiluje z nich struktury geometryczne, często sprawiające wrażenie figur trójwymiarowych, stworzonych z linii albo czarnych okręgów. Mają one albo czysto abstrakcyjny charakter, albo wręcz przeciwnie tworzą konkretne słowa takie jak „home” czy „Haus”.
W serii fotografii „homebody” Orzechowska zastępuje postacie dzieci, figurą młodej dziewczyny, którą w skomplikowanych, przejętych z jogi, pozycjach asany, umieszcza w przestrzeniach quasi domowych, jednak tak wyczyszczonych ze zbędnych elementów, że raczej trudno je przypisać jakiemuś określonemu miejscu. Tylko meble w których, albo na których usytuowana jest modelka sugerują sytuację mieszkalną. Wysublimowana ascetyczność ujęć, prostota kompozycji i często bardzo erotyczne figury modelki, mogą sugerować pewne oczekiwanie na wypełnienie. Jednak to cielesność modelki, ograniczonej skomplikowaną pozą, wciśnięta w rysunek wydaje się być głównym tematem tej serii.
Może również jako symbol ograniczenia, odgraniczenia powinniśmy odczytać ścianę utworzoną z pudełek po fajerwerkach? Przy powstaniu tej instalacji Patrycja Orzechowska, podobnie jak przy kolażach, wykorzystała rzeczy gotowe, znalezione. Zafascynowana uporządkowaną strukturą pudełek artystka buduje z nich ścianę rozporową. Powstaje przy tym niezwykle piękny trójwymiarowy rysunek, który odnajdujemy zarówno w serii „Kinderturnen” jak i w instalacji świetlnej, stworzonej z ponad setki znalezionych, szkieletów abażurów. Zawieszone w przestrzeni druciane szkielety periodycznie wypełnione sztucznym światłem nadają całej wystawie malarskości, podkreślają oszczędny kolor a działając światłocieniem potęgują wrażenie przestrzenności. Wyłączone pozostają subtelnie narysowanym rysunkiem, który wprawdzie dominuje, ale nie zakłóca innych elementów wystawy.
Mimo różnorodności mediów, wypełnienia, wciskania, zawieszania artystka w niezwykle przemyślany i bardzo konkretny sposób konstruuje przestrzeń, którą poprzez użycie elementów wyposażenia: lamp, mebli, możemy odczytać jako jej interpretację tematu domu. Domu, który mimo swojej uporządkowanej struktury pozostaje przestrzenią do wypełnienia, czekającą na ucieleśnienie.
Tekst kuratorski Iwony Bigos
O artystce:
Patrycja Orzechowska(ur. 1974) artystka wizualna, zajmuje się fotografią, kolażem, instalacją, grafiką użytkową, filmem i sztuką w przestrzeni publicznej; absolwentka grafiki na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku; wielokrotna stypendystka Ministerstwa Kultury, Marszałka Województwa Pomorskiego i Prezydenta Miasta Gdańska. Mieszka i pracuje w Gdańsku. Swoje prace prezentowała między innymi w poznańskim Arsenale, Gdańskiej Galerii Fotografii, BWA Wrocław, CSW Łaźnia, CSW Wilno, Galerii Platan w Budapeszcie, HISK w Gandawie, a także na festiwalach: Transphotographiques w Lille, Miesiącu Fotografii w Krakowie, Supermarkecie Sztuki w Warszawie, Survivalu we Wrocławiu i Narracjach w Gdańsku. W swojej praktyce często odwołuje się do różnych sztuk performatywnych, współpracując z tancerzami, gimnastyczkami i aktorami, tworzy prace z figurą ludzką jako głównym motywem.
www.patrycjaorzechowska.com
