Muzeum Narodowe w Gdańsku, w którego głównym gmachu mieści się Oddział Sztuki Dawnej, posiada jeszcze sześć oddziałów. W Oliwie, w Pałacu Opatów mieści się Oddział Sztuki Nowoczesnej, a w Spichlerzu Opackim Oddział Etnografii. Zielona Brama jest miejscem wystaw czasowych, zbiory fotograficzne prezentuje Gdańska Galeria Fotografii na Głównym Mieście w Gdańsku. W dworku Józefa Wybickiego, w Będominie koło Kościerzyny, jest Muzeum Hymnu Narodowego, a w Waplewie Wielkim niedawno powołano do życia Muzeum Tradycji Szlacheckiej.
Oddział Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku mieści się w Pałacu Opatów w Gdańsku Oliwie. Najstarsza część budynku, tzw. Stary Pałac, powstał w XV wieku; w I połowie XVII wieku dobudowano do niego tzw. Nowy Pałac, który był rezydencją ówczesnego opata oliwskich cystersów, Jana Grabińskiego.
Ostateczny kształt budynek otrzymał w trakcie przebudowy w latach 1754–1756. Zamieszkiwał go wówczas ostatni polski opat – Jacek Rybiński. Później pałac był siedzibą opatów mianowanych przez króla Prus, Karola i Josepha Hohenzollernów.
Po śmierci tego ostatniego budynek długo stał pusty. Ostatecznie, w roku 1926, z inicjatywy władz Wolnego Miasta Gdańska powołano Staatliches Landesmuseum für Danzinger Geschichte z ekspozycją ukazującą dzieje ziemi gdańskiej. W czasie II Wojny Światowej pałac doszczętnie spalono.
W latach sześćdziesiątych XX wieku budynek został odbudowany staraniem Muzeum Pomorskiego w Gdańsku z przeznaczeniem na siedzibę jego oddziałów: etnograficznego i sztuki nowoczesnej. W 1972 roku muzeum otrzymało status Muzeum Narodowego. Rok 1989 przyniósł kolejne zmiany w strukturach organizacyjnych. Dział etnograficzny otrzymał własną siedzibę w Spichlerzu Opackim, a oba działy podniesiono do rangi oddziałów.
Obecnie na Oddział Sztuki Nowoczesnej składają się: Dział Malarstwa i Rysunku, Pracownia Grafiki i Tkaniny Artystycznej, Pracownia Ceramiki i Rzeźby oraz Dział Teatralny. Stała Galeria Polskiej Sztuki Nowoczesnej prezentuje około 400 dzieł najwybitniejszych polskich artystów XIX i XX wieku. Kolekcja została pomyślana jako prezentacja najważniejszych nurtów w sztuce polskiej w kontekście ewolucji sztuki europejskiej.
Prezentowane wystawy czasowe ukazują interesujących twórców i najciekawsze zjawiska w sztuce polskiej XIX i XX wieku. Oddział Sztuki Współczesnej organizuje wystawy problemowe i monograficzne, realizowane są także projekty o charakterze konkursowym. W Pałacu Opatów odbywają się również cykliczne koncerty muzyki dawnej i współczesnej, odczyty, sympozja i spotkania z artystami.
Oddział Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku mieści się w gmachu pofranciszkańskiego klasztoru. Wspaniała architektura późnego gotyku nadaje prezentowanym tu wystawom niezwykły klimat. W nakrytych gwiaździstymi sklepieniami krużgankach eksponowana jest średniowieczna plastyka pomorska – dzieła o tematyce sakralnej, powstałe w lokalnych warsztatach od XIII do XVI wieku.
W jednym z krużganków prezentowana jest wystawa Ocalone. Skarby kościoła św. Katarzyny w Gdańsku, prezentująca najcenniejsze dzieła sztuki ewakuowane ze świątyni w trakcie i po pożarze z dnia 22 maja 2006 r.
W Małym Refektarzu pokazane zostały dzieła złotników gdańskich (XV–XIX w.). Szczególną uwagę zwracają naczynia liturgiczne oraz imponujące wielkością i bogatą dekoracją barokowe naczynia do wina i celebrowania uroczystych toastów.
Wielki Refektarz objęła w posiadanie wystawa ceramiki. Zainteresowanie zwiedzających budzą fajanse z Delft i wzorowane na nich fajanse gdańskie, a także duże zespoły fajansów niemieckich, szwedzkich i francuskich oraz porcelana pochodząca z królewskich wytwórni w Miśni i Berlinie, a także z Dalekiego Wschodu.
Chlubą gdańskiego muzeum jest tryptyk z Sądem Ostatecznym Hansa Memlinga (1433–1494), jednego z największych twórców niderlandzkich. Memling stworzył dzieło wybitne, o bogatej i oryginalnej ikonografii, które z wielką siłą działa na widza. Galeria malarstwa gdańskiego prezentuje dzieła malarzy związanych ze środowiskiem artystycznym miasta od XV do połowy XX wieku. Obok wczesnych obrazów o tematyce religijnej eksponowane są tutaj martwe natury, sceny rodzajowe, portrety mieszczan oraz widoki miasta. Urodą i wdziękiem zachwyca gdańska patrycjuszka z portretu Antona Möllera (ok. 1563–1611) oraz portrety małżonków Joanny Florentyny i Friedricha Muhlów namalowane przez Jacoba Wessla (1710–1780).
W galerii malarstwa niderlandzkiego odnaleźć można ulubione tematy twórców flamandzkich i holenderskich – pejzaże, mariny, martwe natury oraz sceny rodzajowe i biblijne, pędzla miedzy innymi Ferdinanda Bola, Jana Brueghela Młodszego czy Jana van Goyena.
Nie wszystkie kolekcje są stale eksponowane. Ze względów konserwatorskich i niewystarczającej powierzchni wystawienniczej w magazynach pozostają bogate zbiory rysunku i rycin, w których reprezentowane są wszystkie szkoły europejskie od końca XV, imponująca kolekcja mebli gdańskich i północnoeuropejskich, artystyczne wyroby konwisarskie i kowalskie, a także bogaty zespół tkanin i haftów.
Wystawy, galerie i zbiory Oddziału Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku tworzą wyjątkową szansę poznania artystycznego dorobku tysiącletniego Gdańska oraz sztuki i rzemiosła wielu ośrodków europejskich.
Gdańska Galeria Fotografii, Dział Fotografii Muzeum Narodowego w Gdańsku jest szeroko rozpoznawalną placówką wystawienniczo-badawczą, zorientowaną na fotografię i nowe media. Pełni funkcję edukacyjną w zakresie twórczości fotograficznej.
Galeria posiada bogatą historię o awangardowych źródłach. Powstała w 1977 roku jako Galeria GN (w innej niż dotychczasowa lokalizacji) jako placówka należąca do Związku Polskich Artystów Fotografików. Prowadzona do 1982 roku przez Leszka Brogowskiego przy współpracy Marcelego Baciarellego, Pawła Borkowskiego, Wojciecha Leszczyńskiego i Witolda Węgrzyna, realizowała program pokrewny sztuce konceptualnej.Od 1982 roku miejsce zmieniło nazwę na obecną, a jego program kształtował do 1990 roku ZPAF z Krystyną Andruszkiewicz.
Obecna siedziba Gdańskiej Galerii Fotografii przy ul. Grobla I, jej program oraz znakomite zbiory tworzył do 2008 roku Stefan Figlarowicz. W roku 1995 galeria stała się Działem Muzeum Narodowego w Gdańsku i jako taki prowadzi działalność udostępniania, opracowywania i gromadzenia zbiorów fotografii dawnej, głównie kresowej, gdańskiej i szeroko pojętej fotografii artystycznej.
Od roku 2009 placówka zmieniła formułę na prezentację szerszego kontekstu fotografii we współczesnej sztuce w tym instalacji fotograficznych, interaktywnych, wideo i działań performerskich. Ważnym elementem obecnej działalności jest budowanie kolekcji fotografii współczesnej. Zespół GGF poza wystawami w swej siedzibie, realizuje także obszerniejsze ekspozycje fotograficzne o charakterze problemowym w innych oddziałach Muzeum Narodowego w Gdańsku.
